خبر مقررحدیث مطابق مفاد یکی از اصول عملی را خبر مقرر گویند. ۱ - تعریفخبر مقرر، مقابل خبر ناقل بوده و به خبری گفته می‌شود که مفاد آن با اصلی از اصول عملی موافق باشد. به عبارت دیگر، هر گاه دو خبر با یکدیگر تعارض داشته باشند و یکی از آنها موافق با اصل و دیگری مخالف با اصل باشد، به آن خبری که موافق اصل است «مقرّر» می‌گویند، به این سبب که مفاد این خبر مقتضای آن اصل را برای مکلف تقریر و تثبیت می‌نماید. ۲ - خبر مطابق اصلپس «مقرّر»، وصف خبری است که مطابق اصل باشد، خواه تعارض آن دو خبر، برای اثبات وجوب (در شبهه وجوبی) و خواه برای اثبات حرمت (در شبهه تحریمی) باشد؛ برای مثال، اگر عادلی خبر آورد که نماز جمعه، واجب است و عادل دیگری بگوید حرام است، یا این که عادلی خبر آورد که نوشیدن عصیر حرام است و دیگری بگوید حرام نیست، به آن خبری که افاده وجوب (در مثال اول) و حرمت (در مثال دوم) می‌کند «ناقل» گفته می‌شود، چون مخالف اصل بوده و مکلف را از آن چه مقتضای اصل است انتقال می‌دهد. اما به خبری که افاده عدم وجوب و عدم حرمت می‌کند، «مقرر» گفته می‌شود، چون موافق اصل (اصل برائت) بوده و آن را تقریر و تثبیت می‌کند. ۳ - نکتهدیدگاه اصولی‌ها در ترجیح و تقدیم هر یک از خبر ناقل و مقرر، در مستند خبر ناقل بیان شده است. [۲]
مفاتیح الاصول، مجاهد، محمد بن علی، ص۷۰۵.
[۴]
منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۸، ص۳۵۸.
[۶]
فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۲، ص (۸۲۳-۸۲۰).
[۷]
شرح رسائل، محمدی، علی، ج۷، ص (۳۷۶-۳۶۶).
۴ - عناوین مرتبطخبر ناقل. ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۴۶، برگرفته از مقاله «خبر مقرر». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اقسام حدیث | اقسام خبر واحد | حدیث شناسی | خبر واحد | سنت | مباحث حجت
|